Odwodnienie u osób starszych to określenie stanu, w którym organizmowi brakuje odpowiedniej ilości wody oraz elektrolitów do prawidłowego funkcjonowania. Woda stanowi ważne środowisko dla wszystkich reakcji biochemicznych zachodzących w ludzkim organizmie. Jej niedobory mogą więc stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia, a w skrajnych przypadkach nawet życia. Jakie są objawy odwodnienia u osoby starszej oraz jak mu zapobiegać?
Objawy odwodnienia u starszej osoby
Odwodnienie u starszych osób to stosunkowo częsty problem, który daje niespecyficzne objawy. Według amerykańskich badań prawie połowa hospitalizowanych pacjentów w podeszłym wieku była odwodniona w momencie przyjazdu do szpitala. Specjaliści od geriatrii są zgodni, że w Polsce problem ten może dotyczyć podobnego odsetka osób starszych. Fakt ten wynika z większego narażenia seniorów na odwodnienie.
Początkowo objawy odwodnienia u starszej osoby nie są charakterystyczne, co utrudnia odpowiednio szybką reakcję ze strony opiekunów. W bardziej zaawansowanych przypadkach objawy odwodnienia u seniora są dosyć charakterystyczne i najczęściej obejmują:
- wzmożone pragnienie,
- suchość w ustach,
- ciemna barwa i spadek objętości moczu,
- zmęczenie, osłabienie, senność,
- bóle i zawroty głowy,
- zaburzenia widzenia,
- częste skurcze mięśni,
- osłabiony apetyt,
- wzdęcia i zaparcia,
- zmiany sprężystości skóry, która staje się napięta i nieelastyczna (po naciśnięciu palcem przez pewien czas pozostaje w niej wgłębienie),
- problemy z pamięcią i koncentracją,
- spadek ciśnienia tętniczego krwi.
Ważne, aby opiekunowie byli wyczuleni na powyższe objawy odwodnienia u osób starszych, ponieważ może ono doprowadzić do utraty przytomności, a niekiedy nawet do śmierci. Odwodnienie jest szczególnie niebezpieczne, kiedy utrata wody sięga powyżej 15 proc. masy ciała.
Przyczyny i skutki odwodnienia u starszych osób
Znając objawy odwodnienia organizmu u osób starszych, należy zastanowić się, jakie są przyczyny tak częstego niedoboru wody wśród seniorów. Po 60. roku życia w organizmie każdego człowieka zachodzą istotne zmiany, wśród których z punktu widzenia nawodnienia organizmu istotne są:
- stopniowe zmniejszanie się ilości wody w tkankach,
- zmniejszona zdolność nerek do zatrzymywania wody.
- osłabienie ośrodka pragnienia, co sprawia, że odwodnienie u seniora wynika ze zmniejszonej potrzeby spożywania płynów.
Co więcej, odwodnienie u starszej osoby może być skutkiem przyjmowanych leków. Szczególnie niebezpieczne są preparaty moczopędne stosowane u chorych borykających się z nadciśnieniem tętniczym. Wielu seniorów mierzy się też z problemem nietrzymania moczu, co sprawia, że świadomie spożywają mniej wody w ciągu dnia. Wraz z wiekiem pogarsza się również funkcjonowanie przewodu pokarmowego, co może sprzyjać uciążliwym objawom, jak brak apetytu czy biegunka, które dodatkowo pogłębiają odwodnienie u osób starszych.
Skutki odwodnienia organizmu mogą być bardzo niebezpieczne dla zdrowia. Brak odpowiedniej ilości wody może prowadzić do:
- chorób nerek,
- chorób serca,
- spadku ciśnienia tętniczego,
- przyspieszenia tętna,
- problemów z koncentracją i pamięcią,
- problemów z widzeniem,
- uciążliwych zaparć.
Szczególną rolą opiekuna jest więc dopilnowanie, aby uniknąć niedoborów wody i cennych składników odżywczych w codziennej diecie.
Jak zapobiegać odwodnieniu u osób starszych? Elektrolity dla seniora
Podstawą dla zachowania prawidłowego nawodnienia u osób starszych jest odpowiednio zbilansowana dieta obfitująca nie tylko w płyny w czystej postaci, ale również świeże owoce i warzywa, zupy oraz produkty mleczne. Niedobory witamin i minerałów u seniora są szczególnie niebezpieczne, dlatego codzienny jadłospis powinien być zróżnicowany i dopasowany do stanu uzębienia podopiecznego. Ile pić wody i co najlepiej sprawdzi się na odwodnienie u starszej osoby? Zgodnie z zaleceniami, starsze kobiety powinny przyjmować około 2 l płynów dziennie, a mężczyźni – 2,5 l.
W codziennej diecie warto uwzględnić również elektrolity dla osób starszych. Są to pierwiastki, które uczestniczą w regulowaniu podstawowych procesów życiowych naszego organizmu. Należy pamiętać, że za właściwe nawodnienie odpowiada nie tylko ilość spożywanych płynów, ale również przyswajanie optymalnej ilości składników mineralnych. Tylko jakie elektrolity dla osób starszych będą jednak dobrym wyborem? Liczne badania kliniczne udowadniają, że elektrolity dla seniorów powinny zawierać starannie dobraną mieszaninę jonów i glukozy. Takie zestawienie pomaga skutecznie zmniejszać biegunki oraz przyspieszać nawodnienie organizmu.
Aby zdecydować, jakie elektrolity dla seniora sprawdzą się najlepiej, warto zwrócić uwagę na poziom zawartego w nich sodu, osmolarność oraz smak. Mało apetyczny preparat może zniechęcić osobę starszą do jego przyjmowania, dlatego warto postawić na aromatyzowane elektrolity bez cukru dla seniora lub dodać do nich kilka kropel soku owocowego.
